Temu Bual dalam Penyelidikan Kualitatif

Definisi:
Temu bual ialah kaedah pengumpulan data utama dalam penyelidikan kualitatif yang melibatkan perbualan antara penyelidik dan peserta bagi mendapatkan maklumat mendalam tentang pengalaman, pandangan, dan persepsi mereka terhadap sesuatu fenomena.

Tujuan:

• Mendalami makna di sebalik pengalaman individu.

• Mengenal pasti nilai, kepercayaan dan motivasi peserta.

• Mendapatkan data kaya (rich data) yang tidak dapat diperoleh melalui soal selidik.

Jenis-jenis Temu Bual:

1. Temu Bual Berstruktur (Structured Interview)
   Soalan disediakan sepenuhnya dan ditanya mengikut urutan yang tetap. Sesuai untuk membandingkan data antara peserta.

2. Temu Bual Separuh Berstruktur (Semi-Structured Interview)
   Panduan soalan disediakan tetapi penyelidik bebas menyesuaikan soalan tambahan bergantung kepada respons peserta.

3. Temu Bual Tidak Berstruktur (Unstructured Interview)
   Bersifat terbuka seperti perbualan biasa, memberi peluang penerokaan mendalam terhadap topik.

4. Temu Bual Kumpulan Fokus (Focus Group Interview)
   Sesi perbincangan kumpulan kecil (biasanya 6–10 orang) dikendalikan oleh fasilitator untuk mendapatkan pandangan bersama tentang sesuatu isu.
   ✔ Membolehkan interaksi antara peserta.
   ✔ Dapat menimbulkan idea atau perspektif baharu melalui perbincangan.
   ✔ Sesuai untuk meneroka norma sosial atau pandangan kumpulan.

Langkah-langkah Pelaksanaan:

1. Menetapkan objektif dan persoalan penyelidikan.

2. Menyediakan protokol atau panduan temu bual.

3. Memilih peserta dan mendapatkan persetujuan bermaklumat.

4. Menjalankan sesi (rakaman audio/video digalakkan).

5. Menyalin dan menstruktur semula data (transkripsi).

6. Menjalankan analisis tema dan tafsiran mendalam.

Etika Temu Bual:

• Mendapatkan informed consent (persetujuan bermaklumat).

• Menjaga kerahsiaan dan identiti peserta.

• Menghormati pandangan, bahasa, dan budaya peserta.

• Tidak memanipulasi atau menilai jawapan peserta.

Temu Bual Berstruktur (Structured Interview)

Definisi:
Temu bual berstruktur ialah satu bentuk temu bual di mana semua soalan telah disediakan terlebih dahulu dan diajukan kepada setiap peserta dengan cara dan urutan yang sama. Ia bersifat formal dan standard.

Ciri-ciri Utama:

• Soalan tetap dan seragam untuk semua peserta.

• Penyelidik tidak menambah atau mengubah soalan semasa sesi.

• Jawapan biasanya pendek dan khusus.

• Mudah untuk membandingkan data antara peserta.

Kelebihan:
✅ Data lebih konsisten dan mudah dianalisis.
✅ Mengurangkan bias penyelidik.
✅ Sesuai untuk kajian yang melibatkan bilangan peserta yang ramai.

Kekurangan:
❌ Tidak memberi ruang kepada peserta untuk berkongsi pandangan mendalam.
❌ Kurang fleksibel — tidak dapat menyesuaikan soalan mengikut konteks.

Contoh:
Soalan kepada semua peserta:

1. Berapa tahun anda telah mengajar?

2. Apakah strategi pengajaran utama anda gunakan dalam kelas?

3. Sejauh mana anda menggunakan teknologi dalam pengajaran (1–5)?

Kegunaan:

• Kajian yang ingin mengukur corak jawapan tertentu.

• Apabila penyelidik mahu memastikan keseragaman dalam pengumpulan data.

Temu Bual Separuh Berstruktur (Semi-Structured Interview)

Definisi:
Temu bual separuh berstruktur ialah kaedah temu bual yang menggunakan panduan soalan utama (interview guide), tetapi penyelidik mempunyai fleksibiliti untuk mengubah urutan, menambah, atau mengembangkan soalan berdasarkan jawapan peserta.

Ia merupakan gabungan antara temu bual berstruktur dan tidak berstruktur — mengekalkan fokus tetapi membenarkan penerokaan yang mendalam.

Ciri-ciri Utama:

• Menggunakan senarai soalan panduan yang disediakan lebih awal.

• Penyelidik boleh bertanya soalan susulan (follow-up) untuk mendapatkan penjelasan lanjut.

• Interaksi antara penyelidik dan peserta adalah lebih bebas dan semula jadi.

• Sesuai untuk menjelaskan pengalaman dan pandangan individu secara mendalam.

Kelebihan:
✅ Memberi keseimbangan antara struktur dan fleksibiliti.
✅ Menghasilkan data yang kaya dan mendalam (rich data).
✅ Membolehkan penyelidik memahami konteks, nilai dan perasaan peserta.

Kekurangan:
❌ Analisis data mungkin lebih kompleks dan memakan masa.
❌ Hasil bergantung pada kemahiran penyelidik mengemudi soalan.

Contoh Soalan:

1. Boleh ceritakan bagaimana anda merancang pengajaran harian anda?

2. Apakah cabaran utama anda dalam menggunakan teknologi di dalam kelas?

3. Mengapa anda memilih pendekatan tersebut berbanding yang lain?

Kegunaan:

• Sesuai untuk penyelidikan berorientasikan pengalaman (experience-based research).

• Digunakan secara meluas dalam kajian pendidikan, psikologi, dan sosial.

Temu Bual Tidak Berstruktur (Unstructured Interview)

Definisi:
Temu bual tidak berstruktur ialah bentuk temu bual yang tidak mempunyai set soalan tetap. Penyelidik hanya menggunakan topik atau tema umum sebagai panduan, dan membenarkan perbualan berkembang secara bebas mengikut arah yang ditentukan oleh peserta.

Kaedah ini memberikan kebebasan maksimum kepada peserta untuk berkongsi pengalaman, pandangan, dan perasaan mereka secara mendalam dan semula jadi.

Ciri-ciri Utama:

• Tiada senarai soalan standard — hanya topik umum.

• Sesi berbentuk perbualan bebas dan spontan.

• Penyelidik bertindak sebagai pendengar aktif dan pemerhati reflektif.

• Sesuai untuk meneroka isu baharu atau fenomena yang kurang dikaji.

Kelebihan:
✅ Menghasilkan data yang sangat kaya dan mendalam (thick description).
✅ Memberi peluang peserta mengekspresikan diri dengan bebas.
✅ Membolehkan penyelidik menemui tema, emosi, dan makna tersembunyi.

Kekurangan:
❌ Sukar untuk dianalisis kerana data yang terlalu pelbagai.
❌ Memerlukan kemahiran tinggi penyelidik untuk mengawal arah perbualan tanpa mengganggu aliran semula jadi.
❌ Tiada keseragaman — sukar untuk membandingkan antara peserta.

Contoh:
Topik umum: “Pengalaman guru menggunakan pembelajaran digital semasa pandemik COVID-19.”
Soalan permulaan:

• Boleh ceritakan pengalaman anda mengajar dalam talian?

• Bagaimana perasaan anda ketika kali pertama menggunakan platform digital?

• Apa yang paling mencabar bagi anda?

Kegunaan:

• Sesuai untuk kajian eksploratori atau fenomenologi.

• Digunakan apabila penyelidik ingin memahami makna subjektif pengalaman manusia.

Temu Bual Kumpulan Fokus (Focus Group Interview)

Definisi:
Temu bual kumpulan fokus ialah kaedah pengumpulan data kualitatif yang melibatkan perbincangan terancang antara sekumpulan kecil peserta (biasanya 6–10 orang) di bawah bimbingan seorang moderator atau fasilitator.
Tujuannya ialah untuk mendapatkan pandangan, pengalaman, dan persepsi kumpulan terhadap sesuatu isu atau fenomena.

Ciri-ciri Utama:

• Bilangan peserta biasanya antara 6 hingga 10 orang.

• Moderator bertindak mengemudi perbincangan agar fokus kepada topik kajian.

• Menggalakkan interaksi antara peserta, bukan hanya antara peserta dan penyelidik.

• Dijalankan dalam suasana santai tetapi terarah.

Kelebihan:
✅ Menggalakkan perkongsian idea dan pandangan pelbagai perspektif.
✅ Interaksi kumpulan dapat mencetuskan idea baharu yang mungkin tidak muncul dalam temu bual individu.
✅ Menjimatkan masa — boleh memperoleh data daripada ramai peserta serentak.

Kekurangan:
❌ Risiko peserta dominan menguasai perbincangan.
❌ Tidak sesuai untuk topik sensitif atau peribadi.
❌ Data boleh sukar dianalisis kerana banyak pandangan serentak.

Peranan Moderator:

• Memastikan semua peserta diberi peluang bersuara.

• Menjaga suasana mesra, objektif dan tidak berat sebelah.

• Mengawal masa dan memastikan perbincangan kekal pada topik.

Contoh Situasi:
Kajian mengenai penggunaan teknologi dalam pengajaran Matematik.
Moderator memulakan dengan:

“Apakah pendapat anda tentang penggunaan aplikasi digital dalam meningkatkan minat pelajar terhadap Matematik?”
“Apakah cabaran utama yang anda hadapi semasa menggunakan platform digital?”

Kegunaan:

• Sesuai untuk menilai persepsi, sikap, dan pengalaman kumpulan sasaran.

• Digunakan dalam kajian pendidikan, pemasaran, dan dasar awam.